TYPE OF CLEANROOM EP.2 (แบ่งตามลักษณะการไหลของอากาศ)
ต่อจากบทความครั้งที่แล้ว เราทราบกันแล้วว่า ห้องสะอาดสามารถแบ่งได้ตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้ 1.ห้องสะอาดทางอุตสาหกรรม (Industrial Clean Room) 2. ห้องสะอาดทางชีววิทยา (Biological Clean Room) 3. ห้องสะอาดที่เกี่ยวข้องกับชีววัตถุอันตราย (Biohazard Clean Room)
แล้วทุกท่านทราบหรือไม่ว่านอกจากการแบ่งตามลักษณะการใช้งาน ห้องสะอาดยังสามารถแบ่งได้ตามการไหลของอากาศอีกด้วย
วันนี้เราจะพูดกันถึงเรื่อง การแบ่งชนิดห้องสะอาดตามการไหลของอากาศ กันค่ะ
1. ห้องสะอาดที่มีการไหลของอากาศแบบทั่วไป (Conventional Clean Room)
ห้องสะอาดชนิดนี้จะมีการไหลเวียนของอากาศเหมือนระบบปรับอากาศที่ใช้ทั่วไป แต่จะใช้ HEPA Filter และ จำนวนครั้งของการเปลี่ยนอากาศมากกว่าปกติ (Air Change Rate) เพื่อลดฝุ่นและสิ่งสกปรกภายในห้อง ความสะอาดของห้องที่มีการไหลของอากาศแบบทั่วไปจะอยู่ที่ Class ISO-6 ขึ้นไป (Class 1K ขึ้นไป)
2. การไหลของอากาศแบบราบเรียบ (Unidirectional Airflow หรือ Laminar Airflow) แบ่งออกเป็น
2.1 ห้องสะอาดที่มีการไหลของอากาศตามแนวราบ (Horizontal Laminar Clean Room)
การไหลของห้องสะอาดชนิดนี้ ลมที่ความเร็วคงที่จะไหลผ่าน HEPA Filter ที่ติดตั้งอยู่รอบพื้นที่ผนังห้อง เข้าสู่ห้องสะอาด และ ถูกดูดกลับขึ้นบนเพดาน กลับเข้าสู่เครื่องเป่าลม ห้องสะอาดชนิดนี้ระดับความสะอาดจะอยู่ที่ประมาณ Class5-6 (Class 100-1,000) นิยมใช้ใน ห้องปฏิบัติการทางชีววิทยา ที่ไม่จำเป็นต้องรักษาความสะอาดให้สม่ำเสมอ เป็นต้น
2.2 ห้องสะอาดที่มีการไหลของอากาศตามแนวตั้ง (Vertical laminar Flow Clean Room)
HEPA Filter จะถูกติดตั้ง เต็มเพดาน พื้นห้องที่มีลักษณะเป็นตะแกรงจะยกสูง อากาศจะถูกส่งลงจากเพดานผ่าน HEPA Filter ในแนวดิ่ง ระบายออกผ่านตะแกรง ที่พื้น และกลับเข้าสู่เครื่องเป่าลมเย็น ห้องชนิดนี้จะมีระดับความสะอาดประมาณ ISO Class 5 ( Class 100) เหมาะกับอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์
3. การไหลของอากาศแบบปั่นป่วน (Non Unidirectional Airflow หรือ Turbulent Mixed Airflow)
อนุภาคภายในห้องจะถูกทำให้เจือจาง โดยการเติมอากาศสะอาดที่ถูกกรองด้วย HEPA Filter และ ระบายออกทางช่องระบายอากาศที่ติดตั้งบนผนังหรือเพดาน เนื่องจากการไหลเวียนของอากาศเป็นแบบปั่นป่วน ไม่ใช่การไหลแบบทิศทางเดียว จึงทำให้ระดับความสะอาดของห้องสูงกว่าแบบราบเรียบ ระดับความสะอาดของห้องอยู่ที่ Class ISO 5 และ 6 หรือเทียบเท่า Class 100-1000
4. การไหลของอากาศแบบผสม (Mixed Airflow)
เป็นห้องสะอาดที่มีการไหลของอากาศแบบราบเรียบ (Unidirectional Airflow) และ แบบปั่นป่วน (Non Unidirectional Airflow) อยู่ในห้องเดียวกัน
Reference :
https://spaceindustries.co.uk/cleanrooms/types-of-cleanroom/?fbclid=IwAR2rfsGPGvMSazazbeqXuOUQFosneoVuatG9b8_omncl_g0RRsyLM42Z7uE
https://www.stou.ac.th/Schools/Shs/upload/2019-05-24%2022-01%20Copy%20of%2054114-8.pdf
https://plasticsbusinessmag.com/articles/2021/understanding-cleanrooms-and-their-successful-use-in-plastics-decoration/